|
Makale Özeti:
|
Problem Statement: Mentorship is defined as a developmental relationship in which a more experienced person helps a less experienced person. It is an ongoing process in which individuals in an organization provide support and guidance to others who can become effective contributors to the goals of the organization. Mentoring process is important for teaching profession where experience is important. In teaching profession low motivation, burn-out or leaving the profession problems may occur if the novice teachers could not get any support in their trainee period.
Purpose of the Study: The teacher development program, which has been implemented since October 2009, consists of a component of mentoring for the novice instructors. The study aims to gather mentors view on mentoring process.
Method: It is a case study aiming at evaluating the mentors’ views about mentoring program within the teacher development program. In this program, nine mentors were participated and the data for this study was collected from six of them through interviewing in the Spring Term of 2009-2010 academic year. As a result, eight themes were gathered from the interviews about mentoring process as conceptualization of mentor, roles of mentor, reasons of being a mentor, professional development of mentees and mentors, the problems stated, features of learning environment, communication, ethical rules and suggestions for improving the process.
Findings and Results: The study reveals some important results. The interviewed mentors indicated the importance of more interaction between mentors and mentees and added not only should the mentees have observed the mentors but also the mentors should have had the opportunity to observe them. Secondly, they underlined the need for increasing the observation time and adding pre- and post- observation stages, making observations more systematical. Thirdly, they emphasized expanding the content of the observation. They suggested the some institutional aspects and other issues in line with to the classroom teaching content be added into the observation. Finally, they stressed the needs of mentor training program for themselves. They believed they had some experience in the teaching but they needed more support on how to work with the novice teachers.
Conclusions and Recommendations: Based on these findings, it is suggested that there should be provided more interaction between the parties. The content of the observation should be revised regarding the institutional aspects and other administrational and procedural issues as suggested. Mentors should not be only experienced teachers but also they should have some qualifications. This study highly recommends mentor training program in this kind of development process.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Problem Durumu: Mentörlük, bir meslekteki deneyimli kişilerin, deneyimsiz veya daha az deneyime sahip diğer meslektaşlarına, mesleki gelişimlerinde yardımcı olduğu sistematik bir ilişki süreci olarak tanımlanmaktadır. Bu süreç, belirli bir kurumdaki deneyimli çalışanların, yeni başlayan meslektaşlarına kurumun amaçlarını gerçekleştirebilmeleri için yardım ve destek verdiği sürekli bir süreçtir. Mentörlük uygulaması, mesleğe yeni başlayan ve henüz gerçek sınıf ortamları hakkında pek fazla deneyimi olmayan öğretmenler için oldukça önemlidir. Öğretmenlik mesleğine yeni başlayan deneyimsiz öğretmenler, mesleğe ilk adım attıkları dönemde yeterli destek alamamışlarsa, motivasyon kaybı, tükenmişlik, meslekten soğuma veya mesleği terk etme gibi sorunlarla karşı karşıya kalabilmektedir.
Hacettepe Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulunda çalışmaya başlayan ve deneyimi sınırlı okutmanlar, Ekim 2009’dan itibaren, bir öğretmen eğitimi programına alınmaktadırlar. Bu programla, göreve yeni başlayan okutmanlara, hem öğretmenlik becerilerine hem de kurumsal beklentilere yönelik eğitimler sunulmaktadır. Program, iki aşamada yürütülmektedir: Birinci aşamada, kurumda yeni başlayan ve deneyimi kısıtlı olan okutmanlar, belirlenen gün ve saatlerde, dil öğrenme ve öğretme süreçlerine boyutlarına ilişkin çeşitli seminerlere katılmaktadır. Bu şekilde, kurumda göreve yeni başlayan okutmanların kurumsal ve mesleki alana dair eksik olan bilgileri tamamlanmaktadır. İkinci aşamada ise, okutmanın önceden üzerinde çalışılan ve tartışılan öğrenme ve öğretme boyutlarındaki eksikliklerini giderebilmesi için bir mentörün ilgili dersini gözlemlemesi sağlanmaktadır. Ders gözlemleri, ilgili konunun üzerinde durulduğu seminerden hemen sonraki hafta içinde, mentör ve aday için uygun gün ve saatte yapılmaktadır. Bu gözlemle okutmanların, ilgili konuya ilişkin gerçek bir durumu deneyimlemesi ve eğitim ortamını incelemesi olanağı verilmektedir. Mentörlük uygulaması, aday okutmanlara, kurumdaki öğrencilerin özelliklerini, kurumun ders programının uygulamasını, öğrenme ve öğretme süreçlerinin ders içerikleriyle bağdaştırılmasını gözlemleme olanağı sağladığı için programın ayrılmaz bir parçası olarak görülmektedir. Bu uygulamanın süreç içersinde daha iyileştirilerek devam ettirilmesi düşünülmektedir.
Araştırmanın Amacı: Bu çalışmada, Ekim 2009’dan bu yana uygulanmakta olan ve bir boyutu da mentörlük uygulaması olan öğretmen eğitimi programı mentörlerin görüşleri alınarak değerlendirilmiştir.
Yöntem: Araştırma, bir öğretmen eğitimi programı içerisindeki mentörlük uygulamasına ilişkin mentör görüşlerinin alındığı bir örnek olay çalışmasıdır. Çalışmada tüm katılımcılarla görüşmek hedeflenmiştir. Öğretmen eğitimi programında 2009-2010 akademik yılında toplam dokuz mentör görev almıştır. Ancak bu çalışma, araştırmaya gönüllü olarak katılmak isteyen altı mentörün görüşleri alınarak yapılmıştır. Görüşmeler, mentörlerin isteklerine göre, kendi odalarında veya eğitim programının yürütüldüğü salonda araştırmacılar tarafından yapılmıştır. Görüşmelerde önceden geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu formun geliştirilmesi sırasında mentörlüğe ilişkin alan yazından ve uygulanmakta olan programın içeriğinden yararlanılmıştır. Altı mentörle yapılan görüşmeler, kayıt cihazlarıyla kaydedilerek, kayıtlar olduğu gibi yazıya dökülmüştür. Kayıtlar araştırmacılar tarafından içerik analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Çözümlemeler öncelikle her bir araştırmacı tarafından ayrı ayrı yapılmış daha sonra iki araştırmacının yaptıkları çözümlemeler karşılaştırılmıştır. Çözümlemeler sonucunda, “mentörlük kavramı”, ”mentörün rolleri”, “mentör ve adayın mesleki gelişimi”, “öğrenme ortamı”, “iletişim”, “etik kurallar”, “problemler ve sürecin iyileştirilmesine yönelik öneriler” olmak üzere sekiz tema oluşturulmuştur.
Bulgular: Araştırmaya katılan tüm mentörler, kendileriyle aday okutman arasındaki etkileşimin daha çok olması gerektiğini vurgulamışlardır. Birinci önemli bulgu ders gözlemlerine yöneliktir. Araştırmaya katılan mentörler kendi derslerinin aday okutman tarafından gözlemlenmesinin yanında, adayların derslerinin de kendileri tarafından izlenmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Bir diğer önemli bulgu, gözlem süreleri, gözlem öncesi ve sonrası çalışmalara ilişkindir. Mentörler, gözlem sürelerinin artırılmasını ve gözlem öncesinde ve sonrasında mentörle adayın daha sistemli bir şekilde bir araya gelerek deneyimlerini paylaşmaları gerektiğini vurgulamışlardır. Üçüncü bulgu mentör eğitiminin içeriğine ilişkindir. Mentörler yalnızca öğretmenlik mesleğine ilişkin boyutların değil, kurumsal işleyişe ilişkin süreçlerin de mentör eğitim programında yer almasının aday okutmanların kuruma uyum süreçlerini kolaylaştıracağını belirtmişlerdir. Çalışmanın sonuncu ve en önemli bulgusu mentörlerin eğitim ihtiyacına yöneliktir. Mentörler, kendilerinin de bir mentör eğitim programından geçirilmeleri gerektiğini belirtmişlerdir. Diğer bir deyişle, mentörler kendilerini deneyimli öğretmenler olarak görseler de aday okutmanla birlikte çalışabilmek için başka yeterliliklere de ihtiyaç duymaktadırlar. Bu sonuç mentörlük için yalnızca deneyimin yeterli olmadığını mentör olacak kişilerin belli bir eğitimden geçmeleri gerektiğini vurgulayan literatür bilgileri ile de tutarlıdır.
Sonuç ve Öneriler: Bu çalışmanın sonucunda, mentör ve aday arasında
etkileşimi artıracak yeni bir düzenlemeye gereksinim olduğu ortaya çıkmıştır. Bunun için, eğitim programının mentör-aday öğretmenin birlikte çalışacağı etkinliklere yer verecek şekilde– aday öğretmenin dersinin birlikte hazırlanması gibi- tekrar düzenlenmesine ihtiyaç vardır. Gözlemlerin yalnızca sınıf ortamına yönelik değil, kurumdaki tüm işleyişe yönelik olması için gözlem programının kurumsal işleyişleri de göz önüne alarak yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Mentör olabilmek için, deneyimli olmanın yanı sıra aday öğretmenle iletişim ve takım çalışması gibi bazı yeterliliklerin de kazandırılmasına yönelik, bir eğitim programının uygulanması yararlı olabilir. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmen eğitimi programı içersinde, mentörlere yönelik olarak da sistemli bir mentör eğitim programının yürütülmesi önerilmektedir.
|