|
Derginin Adı:
|
Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature
|
|
Cilt:
|
2019/5
|
|
Sayı:
|
1
|
|
Makale Başlık:
|
TEŞBİH-İ BELÎĞDE KENDİSİNE BENZETİLEN BİR UNSUR OLARAK DENİZ: AHMED KUDDUSÎ DİVANI ÖRNEĞİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE SEA AS AN ELEMENT IN SIMILE: THE SAMPLE OF AHMED KUDDUSÎ’S DIWAN
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
20.02.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
3
|
|
Makale Özeti:
|
Geniş mekânlar içinde en çok göze çarpan unsurlardan biri olan deniz, dünden bugüne insanoğlunun hayatının ayrılmaz bir
parçası olmuştur. Genişlik, derinlik, büyüklük, sınırsızlık, hareketlilik-dinginlik; çeşitli canlılara, inci ve mercan gibi kıymetli
şeylere kaynaklık; gezinti ve sefer alanı olma; huzur-huzursuzluk verme gibi hususlara sahip deniz, bu zengin birimleriyle
şiirde en çok kullanılan ve çağrışım değeri yüksek bir gösterge olmuştur. Başta teşbih olmak üzere çeşitli edebî sanatlarla
şiirsel düzleme aktarılan deniz, özellikle aşk, neşve, coşku, hayret; şaşkınlık, korku, endişe gibi çeşitli soyut kavramların dile
getirilmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. Bu çerçevede deniz ve denizle ilgili göstergelerin Türk şiirinin hemen her
döneminde zengin kullanımlarına rastlanır.
Şiirlerinde deniz göstergesine sıkça yer verenlerden biri de mutasavvıf şair Ahmed Kuddusî’dir. Şair, divanında deniz
göstergesinin karşılıkları olan “bahr, derya, ummân, lücce, yem” göstergelerine sıkça başvurmuş bunlarla “aşk, atâ, fenâ,
feyz, gam, gurur, günah, hatâ, ilim, irfan, isyan, kerem, mahv, marifet, muhabbet, mürüvvet, rahmet, safâ, sevda, tembellik,
hayret, tevhid, vahdet, vefâ, zillet” gibi soyut kavramları ilişkilendirmiştir. Özellikle teşbih-i beliğ’in ön plana çıktığı bu
kullanımlarda renkli ve zengin çağrışımlar uyandırmıştır.
Bu çalışma kapsamında Kuddusî’nin şiir dünyasında deniz göstergesinin teşbih-i belîğ çerçevesinde diğer kavramlarla nasıl
ilişkilendirildiği üzerinde durulacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
The sea, which is one of the most prominent places among large places, has been an integral part of human life since
yesterday. The sea, which stands out for its various features such as width, depth, size and mobility, is also the source of
valuable things such as pearls and corals, the area of navigation and expedition. It, with its rich units, has been the most
used poem and has a high value of association. The sea, which has been transferred to poetic plane with various literary
arts, especially simile, has played an important role in expressing various abstract concepts such as love and joy,
enthusiasm, astonishment, amazement, fear and anxiety. In this context, marine and maritime indicators are rich in almost
every period of Turkish poetry.
Sufi poet Ahmed Kuddusî is one of the poets who frequently used the sea indicator. The poet established relations between
the sea indicator (bahr, deryâ, ummân, lücce, yem and the abstract concepts such as “love, forgiveness, absence,
enthusiasm, grief, pride, sin, error, knowledge, wisdom, rebellion, generosity, ruin, ingenuity, mercy, purity, infatuation,
sloth, stunned, unification, unity, loyalty, inferiority…”. Especially in the use of similes art is seen to be at the forefront
colorful and rich connotation.
In this study, it will focus on the relationship of the sea indicator to other concepts in the poetry world of Kuddusî.
|