|
Derginin Adı:
|
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
|
|
Cilt:
|
2019/1
|
|
Sayı:
|
41
|
|
Makale Başlık:
|
Horasan Türkçesinin Deregez Ağzına Ait Bir Metin: Ellahekber’e Selām
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
A Text of the Dargaz Dialect from Khorasan Turkic: Ellahekber’e Selām
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
6.07.2019
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
Horasan Türkçesi, Türk dilinin Oğuz grubunun bir üyesidir. Horasan Türkçesini, İran’ın Kuzey Horasan ve Razavi Horasan eyaletlerinde konuşulan ağızlar topluluğu temsil etmektedir. Bu çalışmaya, bir Horasan Türkü olan Muhammed Arab Hedri’nin 2016 yılında yazmış olduğu Ellahekber’e Selām ‘Allahuekber’e Selam’ adlı şiir konu olmuştur. 109 kıtadan oluşan bu şiir, Şehriyâr’ın Héyder Baba’ya Selām adlı şiiri model alınarak yazılmıştır. Şair, söz konusu şiiri, Ellahekber dağıyla konuşmak suretiyle oluşturmuştur. Şiirde bir nostalji atmosferinde Deregez merkezli Horasan Türklüğünün hayatı anlatılmaktadır. Ellahekber’e Selām şiirinin dili, Horasan Türkçesinin Deregez ağzına aittir. Çalışma kapsamında şiir, şairin ses kaydından hareketle çeviri yazı alfabesiyle yazılmıştır. Şiir, aynı zamanda Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Metnin sunduğu malzemeyle Deregez ağzının ses ve biçim bilgisi özellikleri ortaya konulmuştur. Deregez ağzında, Eski Oğuz Türkçesindeki “olga-bolga” dilli (karışık dilli) eserlerde olduğu gibi, bol- ve ol- fiilleri bir arada kullanılmaktadır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Khorasan Turkic is a member of the Turkic language Oghuz group. Khorasan Turkic is represented by a group of dialects spoken in the Northern Khorasan and Razavi Khorasan states of Iran. A poem called Ellahekber’e Selām “Selam to Allahuekber”, written by a Khorasan Turk Muhammed Arab Hedri in 2016, has been the subject of this study. This poem, composed of 109 verses, is based on the poem of Şehriyâr’s Héyder Baba’ya Selām. The poet created the poem by talking to mountain of Ellahekber. In the poetry, the life of Khorasan Turkishness from Dargaz is narrated in the atmosphere of nostalgia. The language of Ellahekber poem belongs to Dargaz dialect of Khorasan Turkic. Within the scope of the study, the poem was written in the transcription alphabet with reference to the voice recording of the poet. The poem was also transferred to Turkish. The phonetic and morphology features of the Dargaz dialect were revealed with the material presented by the text. Bol- and ol- verbs were used together in the text as in the studies with “olga-bolga” (mixed language) in Dargaz dialect from Old Oghuz Turkish.
|