|
Makale Özeti:
|
Dil incelemeleri açısından dilsel varyasyon ve dilsel farklılıklar üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında bu konuya olan ilginin
yüzyıllar önce dile bağlı olarak değiştiği görülmektedir. Bilimsel olarak başlangıcı hakkında bilgi aranırsa o zaman dilbilimine
giriş ve toplumdilbilimin başlangıcına bakarak farklı bilgilere ulaşmak mümkündür.
Son zamanlarda dil kullanımındaki değişiklikler sebebiyle dil içindeki varyasyonu kapsamlı bir şekilde iç ve dış yapıdaki dil
çeşitlerine göre açıklamaya çalışan “varyasyon dilbilimi ” güçlü bir ilgi odağı haline gelmiştir. Bazı dilbilimciler
toplumdilbilime atıfta bulunarak başlangıç noktasının bu dilbilim dalının ortaya çıkmasıyla oluştuğunu düşünmekte ve
varyasyon dilbilimi ile toplumdilbilimini eşanlamlı kullanmaktadır. Her ne kadar çoğu zaman toplumdilbilimle ayrı anılsa da
aslında bu dilbilim dalı toplumdilbilimin bir alt dalı olarak dilbilimde yerini almıştır. Bu tür araştırmaların 1960’lardan veya
1970’lerden beri dilbilim çalışmalarında var olduğu ve bu dilbilim alanına ait çalışmaların temel niteliğini oluşturan
metinlerin ve açıklamaların ise 1990’lara dayandığı ifade edilmektedir2
.
Dil içindeki kullanımların dilbilimsel olarak tanımlanmasında hem konuşucu odaklı hem de dinleyici odaklı özelliklere göre
deneysel ve teorik olarak irdelenmesi gittikçe önem kazanmaktadır. Varyasyon dilbilimi de dil içi ve dil dışı farklılıkların ve
çeşitlerin sınıflandırılmasını belirlemek için dillerin eşzamanlı ve karşılaştırmalı bir çalışmayla ele alınmasını önermektedir. Bu
nedenle ilgili dilbilim dalı, dil tipolojisi, alan tipolojisi ve evrensel araştırma yönelimlerinin yanı sıra karşılaştırmalı
çalışmaların da bir alt disiplinini oluşturmaktadır. Bilimsel kanıtlar sayesinde dildeki zenginlik ve farklılıkların ortaya
çıkarılması sağlanarak dilbilgisinin tüm düzeylerinde bulunan dilsel kalıpların daha iyi anlaşılması hedeflenmektedir.
Dildeki çeşitlilik, konuşma üretimi ve konuşma algısı, dil kullanımının sosyal bir alanda gerçekleşmesine göre değişmektedir.
Dildeki bu eğilimin aslında Saussure’un dil ve söz arasındaki ayrımı ile başladığı söylenebilir. Saussure, dilin düzeni ve yapısı
ile ilgili dilbilimsel çalışmaların yapılması gerektiğini ve bilimsel olarak dilde düzensiz ve değişken yapıların olduğunu ifade
etmiş; yarım yüzyıl sonra Chomsky ise edim ve yeti kavramlarıyla dilbilime yeni bakış açısı kazandırmayı başarmıştır. Bu bakış
açıları çerçevesinde farklı dilbilim yaklaşımları ortaya çıkmıştır. Varyasyon dilbilimi de farklı konuşmacıların birbirinden farklı
gerçekleştirdikleri yapıları, konuşmacıların sosyal özelliklerini, sosyal değişkenleri ve sosyal kategoriler gibi konuları
irdelemektedir. Biz de bu çalışmamızda varyasyon dilbilimini açıklamaya ve bu dilbilim dalıyla ilgili terimleri irdelemeye
çalışacağız.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
When looking at the answer to the question of when studies on linguistic variation and linguistic differences began in
language studies, it will be seen that the beginnings of interest in such aspects changed depending on the language
centuries ago. However, if information is still sought about the beginning of science, then it is possible to access different
information by looking at linguistics and the beginning of sociolinguistics.
Recently, due to the changes in language use, "linguistics of variation", which tries to explain the language varieties of the
internal and external structure comprehensively, has become a strong focus of interest. Since some linguists refer to
sociolinguistics, the starting point is formed by the emergence of this branch of linguistics, and variation uses linguistics as a
synonym. Although it is often mentioned separately with sociolinguistics, this branch of linguistics actually takes its place in
linguistics as a sub-branch of sociolinguistics. It is stated that the beginning of this research direction has been in linguistics
studies since the 1960s or 1970s, and the texts and explanations that constitute the basic characteristics of the studies in
this linguistics field are based on the 1990s.
The explanation of language production should be examined both empirically and theoretically, since the definition of
linguistic uses in language is based on both speaker-focused and listener-focused examinations. Variation linguistics also
advocates the making of languages with a simultaneous and comparative study to determine the linguistic differences and
limitation of variations. For this reason, it is accepted as a sub-discipline of comparative studies as well as other tendencies
such as language typology, field typology and universal research. Thanks to scientific evidence, it is aimed to reveal the
richness and differences in the language and better understand the linguistic patterns at all levels of grammar.
Variations in language, speech production, and speech perception change according to language usage in a social area. It
can be said that this tendency in the language actually begins with the distinction between Saussure and language. Saussure
believed that linguistic studies related to the order and structure of the language should be done and that there were
irregular and variable structures in the language. Half a century later, Chomsky succeeded in gaining a new perspective on
linguistics with the concepts of performance and competence. Different linguistic approaches have emerged within the
framework of these perspectives. Variation linguistics also examines topics such as the different speakers, different
structures, social characteristics of the speakers, social variables and social categories. In this study, we will try to explain
the linguistics of variation and to examine the terms related to this linguistics.
|