|
Makale Özeti:
|
Şeyh-i Türkistân, pîr-i Türkistân adlandırmalarıyla anılan, sûfî bir şair ve tarikat sahibi mürşid olarak Türk milletinin mânevî hayatında asırlarca nüfuzu devam eden ve çeşitli tarikatlar üzerinde de tesirli olan Ahmed-i Yesevî, dikkate değer bir şahsiyettir. Onun Nakşibendî silsilesinin hâcegânından olması bugünkü Türkiye ve Orta Asya Türk devletleri için çok önemli ve etkili bir isim olduğu anlamına da gelmektedir. Kültür ve medeniyet dairemize çok büyük katkıları olan bu büyük zatın fikirlerini ve üslubunu anlayabilmemiz de oldukça önem arz eder. Bu denli etkili bir ismin gerek dil gerekse edebiyatımızın temelleri arasında sayılan eseri ise hikmetleridir. Divân-ı Hikmet, esasında Ahmed-i Yesevî’den asırlarca sonra Yesevî dervişleri tarafından tertip edilmiş bir hikmetler mecmuasıdır. Bu bakımdan Divân-ı Hikmet’in bazı nüshalarında Yesevî dervişlerinin aynı tarz ve içerikte söyledikleri hikmetler yer almaktadır.
Bu çalışmada, Ahmed-i Yesevî’nin hikmetlerinin içerisinde yer aldığı Divân-ı Hikmet’in özenle seçilen nüshalarından edisyon kritik yöntemiyle metin kurgusu örneği yer almaktadır. İncelemede bulunduğumuz nüshalarda Ahmed-i Yesevî’nin hikmetleri tespit edilerek sırasına ve konu takibine göre metin oluşturulmuş ve çalışmanın sonunda nüsha farkları karşılaştırma yöntemiyle ayrıca sunulmuştur. Ahmed-i Yesevî’nin hikmetlerinin net sayı açısından tespit edilmesinin henüz mümkün olmaması ve çalışmanın genişliği dikkate alınarak yalnızca, metin edisyon kritiği örneğinin ilgililerin istifadesine sunulması amaçlanmıştır. Tarafımızdan 2011 yılında başlanan ve yakın süreçte tamamı yayınlanacak olan Divân-ı Hikmet Ahmed-i Yesevî adlı çalışmanın metin tahkiki kısmının örnekleri bu makalenin ana hatlarını oluşturmaktadır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Ahmed-i Yesevî, who is known as Sheikh-i Turkestan and Pîr-i Turkestan, is a remarkable person who, as a Sufi poet and spiritual guide of a sect, continued his influence in the spiritual life of the Turkish nation for centuries and was influential on various sects. The fact that he is a khan of the Naqshbandi lineage also means that he is a very important and influential name for today's Turkey and the Central Asian Turkish states. It is also very important for us to understand the ideas and style of this great person who made great contributions to our culture and civilization. The works of such an influential name, which are considered among the foundations of both our language and literature, are his wisdom. Divan-ı Hikmet is essentially a collection of wisdom compiled by Yesevî dervishes centuries after Ahmed-i Yesevî. In this regard, some copies of Divan-ı Hikmet contain wisdom spoken by Yesevî dervishes in the same style and content.
In this study, there is an example of text editing using the edition critical method from carefully selected copies of Divan-ı Hikmet, which contains the wisdom of Ahmed-i Yesevî. In the copies we examined, Ahmed-i Yesevî's wisdom was identified, the text was created according to its order and subject tracking, and at the end of the study, the differences between the copies were presented separately by comparison method. Because it is not yet possible to determine Ahmed-i Yesevî's wisdom in terms of exact numbers and the breadth of the study, it is aimed to present only a sample of text edition criticism for the benefit of those concerned. The methods and examples of the text analysis part of the study titled Divân-ı Hikmet Ahmed-i Yesevî, which was started by us in 2011 and will be published in its entirety shortly, constitute the outline of this article.
|