|
Derginin Adı:
|
Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
|
|
Cilt:
|
2014/2
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
II. MEŞRUTİYET’TEN HARF DEVRİMİ’NE KADAR OSMANLICAYA YAPILAN ROMAN ÇEVİRİLERİNİN SÜREÇ ÖNCESİ NORMLAR BAĞLAMINDA İRDELENMESİ
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
AN ANALYSIS OF NOVEL TRANSLATIONS RENDERED INTO OTTOMAN TURKISH FROM THE SECOND CONSTITUTIONAL PERIOD UNTIL THE LANGUAGE REFORM WITHIN THE CONTEXT OF PRELIMINARY NORMS
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
8.09.2014
|
|
Okunma Sayısı:
|
4
|
|
Makale Özeti:
|
Kurmaca bir tür olan roman, ilk defa Tanzimat Dönemi’nde yapılan
çeviriler yoluyla Türk edebiyatına kazandırılmıştır. Osmanlı toplumunda
kısa sürede çok rağbet gören bu türün polisiye roman, macera romanı,
tarihi roman gibi alt türlerinde Tanzimat’tan başlayarak Harf Devrimi’ne
kadar Batı dillerinden Osmanlı Türkçesine yüzlerce çeviri yapılmıştır. Bu
makalede amaç, sözü edilen bu roman çevirilerinden II. Meşrutiyet’ten
(1908) Harf Devrimi’ne (1928) kadar olanları çeviri tarihimize ışık
tutmak üzere ön söz, son söz ve kitap kapaklarında yer alan bilgiler
tanıklığında, çeviribilim açısından irdelemektir. Makalenin temel
inceleme nesnesini oluşturmak amacıyla bahsi geçen dönemde yapılan
roman çevirileri incelenerek ön söz ve son sözlü olanlar belirlenecektir.
Çeviri eserlerin başında ve sonunda yer alan metinler ile çeviri roman
kapaklarında yer alan bilgiler, ön söz ve son sözler olarak
değerlendirilecek olup bu bilgilendirici mahiyetteki metinlerin
çeviriyazısı yapılacak ve yeri geldikçe diliçi çeviri ile alıntılar
verilecektir. Makaleye kuramsal çerçeve olarak İsrailli bir çeviribilim
kuramcısı olan Gideon Toury’nin ‘süreç öncesi çeviri normları’ esas
alınacaktır. Toury’nin betimleyicilik üzerine temellenen ‘erek-odaklı
kuramı’ çerçevesinde adı geçen normlar iki ana başlık altında ele
alınmaktadır: ‘çeviri politikası’ ve çevirinin doğrudanlığı’. Makalede, ön
söz ve son sözlerden hareketle, çevirmenlerin eser/yazar seçimini
belirleyen etkenler ve çeviri yapılan dilin asıl kaynak dil mi, ara dil
çevirisi mi olduğu konusu, ‘süreç öncesi çeviri normları’ bağlamında
irdelenip söz konusu döneme ait çeviri politikaları tespit edilmeye
çalışılacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Novel is a fictional literary genre that was introduced into the
Turkish literature through translation during the Tanzimat Period for the
first time. Since this genre was widely popular in Ottoman society,
hundreds of novels were translated into Ottoman Turkish from Western
languages, beginning with the Tanzimat Period until the Language
Reform. This paper aims to analyse translations of these novels produced
during the time between the Second Constitutional Period and the
Language Reform in the light of the information presented in prefaces, epilogues and book covers of these translations, within the framework of
translation studies. In order to gather research data, novels translated
during the mentioned period will be examined to detect the ones with
prefaces and epilogues. Texts presented at the beginning and the end of
translated works, which are intended to be informative and considered as
prefaces and epilogues in this paper, will be transcribed and quotes from
these texts will be presented through intralingual translation as necessary.
Theoretical framework of this paper is based on the Israeli translation
scholar Gideon Toury’s concept of “preliminary norms”. Based on
prefaces and epilogues, it is aimed to identify translation policies of the
mentioned period by examining these two issues: factors that define how
translators choose source texts/writers, and whether target texts are
translated from original source language or interlanguage.
|