|
Derginin Adı:
|
Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
|
|
Cilt:
|
2014/2
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
TRIANGLE REMÉMORATIF : ISTANBUL – LE JEUNE PAMUK – ARTISTES/ÉCRIVAINS
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
REMINISCENT TRIAD: ISTANBUL – YOUNG PAMUK – FRENCH ARTISTS AND AUTHORS
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
8.09.2014
|
|
Okunma Sayısı:
|
1
|
|
Makale Özeti:
|
İstanbul, Hatıralar ve Şehir (2003) adlı yapıtında, anlatıcı-yazar
Orhan Pamuk, genç Orhan’ın yaşamıyla özdeşleşen İstanbul hakkındaki
anılarını kaleme alırken, Fransız gezgin, mimar ve ressam Antoine Ignace
Melling’in (1763-1831) İstanbul’u konu alan gravürlerine yer verir ve her
birine bir bölüm ayırdığı, 19. Yüzyıl Fransız yazın dünyasının önemli
yazarları Théophile Gautier, Gérard de Nerval ve Gustave Flaubert’in
İstanbul’a ilişkin yazdıklarını alt metin olarak kendi yapıtına taşır.
Pamuk’un o yazarlarla iletişim halinde olmasının, okurları bu yazarları
farklı bir bakış açısıyla okumaya davet etmesi kadar, kaleme almaya
çalıştığı anılarını canlandırmak için başvurduğu bir yol olduğunu da
düşünmekteyiz. Özyaşamöykülerinde kullanılan alt metinler, bu
altmetinlerden hareketle oluşturulan anılar, özyaşamöykülerin doğruluğu
konusunda okuru kuşkuya düşürse de, okur, anlatıcı-yazar ile kendisi
arasında, gerçeklerin tüm çıplaklığıyla anlatılacağı konusunda “varılan
anlaşmaya” (pacte autobiographique) inanmak durumundadır.
Çalışmamızda, yapıtın Türkçe başlığını (İstanbul, Hatıralar ve Şehir) ve
Fransızca başlığını (Istanbul, Souvenirs d’une ville) yaşamöyküsel ve
özyaşamöyküsel göndermeler bağlamında karşılaştırdıktan sonra bu
yapıtın, Philippe Lejeune’in 1975 yılında tanımını verdiği
“Özyaşamöyküsel Anlaşma”ya (Le Pacte autobiographique) ve
Özyaşamöyküsel ölçütlere ne kadar uyduğunu, okur ile varılan bir
“içtenlik anlaşması” (Pacte de sincérité/franchise) olup olmadığını,
“anlaşmaya” ne derecede uyulmaya çalışıldığını saptamaya çalışacağız.
Öte yandan, yukarıda andığımız Fransız sanatçılarının alt metinlerinin,
anıların oluşturulmasındaki önemi üzerinde de durulacaktır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
Orhan Pamuk’s work entitled İstanbul, Hatıralar ve Şehir
(2003) is an autobiographical account of the first twenty two-years that
the author spent in Istanbul and also a reflection of the views and
observations of the author about the period which he lived in. In addition
to this, as can be understood from the title, this work is also be considered
as an autobiography of the city of Istanbul itself. In this context, the
author brings together the story of a child, a teenager and a university
student- rather the author himself- with Istanbul. The narrator-author
Orhan Pamuk, as he recites the life of the young Orhan which overlaps
with Istanbul in a separate section, refers to the engravings of French
traveler, architect and painter Antoine Ignace Melling (1763-1831) about
Istanbul; and in other sections he refers to the writings about Istanbul of
the19th century French authors Théophile Gautier, Gérard de Nerval and
Gustave Flaubert as a subtext. The fact that Pamuk corresponds with the
authors is a way to enliven or visualize his memories that he is trying to
pen as he urges us to read their works from a different perspective. The
subtexts used in the autobiography and the memories resurrected through
these make the reader doubt the reality of the autobiography, but one has
to believe in the pacte autobiographique that the author establishes with
himself to be able to relay the whole truth. After a comparison of the title
in Turkish (İstanbul, Hatıralar ve Şehir) with the title in French (Istanbul,
Souvenirs d’une ville) within the scope of biographical and
autobiographical metaphors, we will discuss how far this work reflects
(Le Pacte autobiographique) that initial definition by Philippe Lejeune in
1975, how far there is an effort to relay the reality to the readers, and how
far the author relayed this.
|