|
Derginin Adı:
|
Humanitas - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
|
|
Cilt:
|
2014/2
|
|
Sayı:
|
3
|
|
Makale Başlık:
|
HISTORIQUE DU ROMAN POLICIER TURC
|
|
Makale Alternatif Dilde Başlık:
|
THE HISTORY OF TURKISH DETECTIVE NOVEL
|
|
Makale Eklenme Tarihi:
|
8.09.2014
|
|
Okunma Sayısı:
|
6
|
|
Makale Özeti:
|
Edgar Allan Poe’nun 1841 yılında yazdığı “Morg Sokağı
Cinayetleri” adlı yapıtı dünya yazınında ilk polisiye roman olarak kabul
edilir. Daha sonra, Arthur Conan Doyle’un Sherlock Holmes tiplemesi ilk
özel dedektif olarak değerlendirilir. Polisiye roman, dünyada en çok
okunan tür olmasına karşın, çoğu yazın adamı tarafından yazınsal tür
olarak kabul edilmez. Türk yazınında ilk çeviri polisiye roman, Ahmet
Münif’in, 1881’de, Ponson du Terrail’in Les Tragédies (ou drames) de
Paris adlı yapıtını Paris Faciaları adıyla yaptığı çeviridir. Üç yıl sonra
Ahmet Mithat Efendi ilk yerli polisiye romanı Esrâr-ı Cinâyât’ı yazar.
Tür, Osmanlı devletinin yıkılma aşamasında olmasından dolayı gelişim
gösteremez, varlığını sürdürmekle yetinir. Batı yazınının etkisiyle
ülkemize giren polisiye roman, Türk yazın geleneğinde yeni bir türdür.
130 yıllık kısa geçmişine karşın, son yıllarda, önemli başarılar göstererek
Türk yazınında yeni, ancak çok önemli bir yer edinmiştir. 1980’li yıllara
kadar konu sıkıntısı çeken Türk polisiye romanı, toplumun yaşam tarzının
değişmesi, suç çeşitliliği ve oranının artmasıyla, derin devletten teröre,
uyuşturucu kaçakçılığından karanlık cinayetlere kadar farklı konulara
değinmeye başlamıştır. Özel televizyon kanallarının ortaya çıkışı ile
miras, aile içi infaz, mafya, alacak-verecek sorunu gibi farklı konulara da
değinilmeye başlamıştır. Son dönemde bazı polisiye roman yazarlarının
yapıtları yabancı dillere çevrilmiştir. Yeni nesil polisiye roman yazarları
sayesinde Türk polisiye romanı dünyaya açılma olanağı bulmaktadır.
|
|
Alternatif Dilde Özet:
|
“The Murders in the Rue Morgue”, written by Edgar Allan Poe
in 1841, is considered to be the first detective novel. Afterwards, Arthur
Conan Doyle’s fictional character is accepted as the first detective. Although it is the most read kind of novel in the world, detective novel is
not accounted as a literary genre by many critics. The first translated
detective novel belongs to Ahmet Münif, who translated Ponson du
Terrail’s “Les Tragédies (ou drames) Paris” as "Paris Faciaları" in 1881.
Three years later, Ahmet Mithat Efendi writes the first native detective
novel “Esrâr-ı Cinâyât”. The genre was not able to develop itself because
of the decline of Ottoman Empire; it just continued its existence. Turkish
detective novel, which is introduced to our country by the West, is a new
kind in Turkish literature tradition. Despite its short past of 130 years, it
displays a great success in Turkish literature recently. Having very
restricted topics until 1980s, Turkish detective novel began to touch upon
various topics including secret government issues, terrorism, drug
smuggling, and dark murders. With the emerging of private television
channels, various topics are added. In recent years some detective novel
writers’ works have been translated into foreign languages. Thanks to
new detective novel writers, Turkish detective novels will be able to
spread out its reputation to the world.
|