|
Dergi Hakkında:
|
Türük -Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi-, iki temel amaç doğrultusunda yayım hayatına başlayan hakemli bir dergidir. Birinci amacımız, Türklük Bilimi alanında yapılacak çalışmaların bilim camiasıyla paylaşılmasına vesile olarak bu alana katkı sağlamaktır. İkinci amacımız ise yayım hayatımızdaki bir eksikliği gidermek ve bu yolla araştırmacıların yapacakları alan çalışmalarını daha somut ve daha anlaşılır bir şekilde yayına dönüştürmelerine yardımcı olmaktır. Türük, bilimsel çalışmalarda ilk kez ses ve görüntü kayıt sisteminin kullanılmasına imkân sağlayacak olan yeni bir sistemle, hem bu güne kadar yayımlanan hem de bu günden sonra yayım hayatına girecek olan bütün e-dergiler için bir örnek teşkil edecek, yayıncılık hayatımızda yeni bir dönem başlatacaktır.
Bugüne kadar yayımlanan bütün akademik e-dergiler aynı tarz sunu imkânını sağlıyordu. Matbu bir derginin internet ortamına aktarılması olarak özetlenebilecek bu geleneksel sunu biçimi, internet teknolojilerinin bugün bize sağladığı güçlü sunu imkânlarının gerisinde kalmaktadır. Yayım hayatına başlayan Türük dergisi ile e-dergicilik sistemimiz bir basamak daha yükselecek, bu gelişme yapılacak bilimsel çalışmaların niteliklerinin artmasına vesile olacaktır. Yayın ve yayıncılık niteliğinin arttırılmasına imkân sağlayacak bu sistemin sadece Türük dergisinde değil internet ortamındaki başka dergilerde de kullanılmasını temenni ediyoruz.
Türük, Türk diline, edebiyatına ve diğer kültür ürünlerine dair bütün sesli ve görüntülü kayıtların, makale içerisinde dinlenmesi ve izlenmesi imkânını sunabilen bir e-dergidir. Bu sistemde yazarlar, makalelerini Türük dergisine gönderecekleri zaman makaledeki konunun ve örneklerin daha iyi anlaşılması, diğer örneklerle karşılaştırılabilmesi ve icra ortamının görülebilmesi adına makaledeki istedikleri kelime üzerine “köprü” ekleyerek (Word dosyasında ekle düğmesinin altındaki köprü işlevinin kullanılması) ses, video ve fotoğraf dosyalarını dergi sistemine yükleyebileceklerdir. Editörlerimiz bu ses ve video kayıtlarını, yazarın işaretlediği kelimelere köprüleyerek sisteme süreceklerdir. Türük dergisinin diğer e-dergilerden farkı, yazarların ses kayıtlarını, video kayıtlarını ve fotoğraflarını yükleyebilecekleri iki sanal düğmeyi de sistem içerisinde sunmasıdır. Bu sistemin kullanımı ve işleyişi oldukça kolay ve pratiktir.
Bundan sonra makaleler hakem sürecinden geçip dergi yayımlandığında okuyucular çok farklı ve yeni bir okuma deneyimi ile baş başa kalacaklar. Bu yeni okuma deneyiminde okuyucular, yazar tarafından makaleye bir video ve/veya ses kaydı yüklenmişse ilgili kelimeye tıklayacaklar ve makalenin hemen üzerine açılan ekrandan video ve/veya ses kaydını izleyebileceklerdir. Bu kayıt izlenince ve/veya dinlenince ekran kapanacak ve okuyucu makalesini okumaya devam edecektir.
Bu sistemin hangi ihtiyaca cevap vermek adına kurulmuştur? Günümüzde akademik yayımcılık sanal ortama taşınmış olsa da teknolojinin imkânlarından hala tam olarak yararlandığımızı söyleyemeyiz. Görüntülü ve sesli kayıtların akademik çalışmalarda yer bulamaması bu eksikliğin bir tezahürüdür. Dünyadaki Halkbilimi çalışmalarını, Türkoloji çalışmalarını halen görüntü ve ses destekli bir şekilde takip edebilme imkânına sahip değiliz. Bu nedenle daha verimli bir karşılaştırma yapma imkânından da mahrumuz. Halk şiiri türlerimizin bölge ve kültür farklarından kaynaklanan ezgi farklılıkları, akademik yayınlarda günümüzde dahi ne tam olarak anlaşılabilmektedir ne de tam olarak anlatılabilmektedir. Örneğin türkü, türkmani ve varsağı gibi türler, konuyla ilişkili yayınlarda “kendilerine mahsus ezgileri vardır” ifadesiyle, farklılığı izah edilmeye çalışılan türler olmuştur. Ancak bizler bu farklılığı ya da bunların kendilerine has ezgilerini, hiçbir zaman yapılan çalışmalar sayesinde tecrübe etme imkânına sahip olamadık. Artık makalelerin okunması esnasında bu özel ezgiler dinlenecek, ezgilerden hareketle türler arasındaki fark(lar) anlaşılabilecektir.
Halk bilimi alanında bir şaman sağaltma töreninden bahsedilirken aynı zamanda video kaydına da yer verilebilecektir. Şamanın davulunun ve söylediği “yır”ın sedası, töreniyle birlikte izlenerek idrak edilebilecektir. Adana’da mani söyleme geleneği çerçevesinde okuyucu bir video ile geleneğin icra ortamına götürülecek ve konunun daha iyi anlaşılması sağlanacaktır. Saya bayramına dair farklı bölgelerden farklı kayıtlar izlenerek, hem aradaki farklar öğrenilecek, hem de saya töreni icra usulleri, söylenen manilerin ezgileri daha iyi anlaşılacaktır.
Ağız araştırmalarında, kelimelerin farklı bölgelerdeki değişik telaffuzları, seslerin nitelik ve nicelikleri yine ses ve görüntü kayıtlarının o anda dinlenmesi ile daha iyi anlaşılabilecektir. Okuyucu bir taraftan yazıyı okurken diğer taraftan da konuyla ilgili coğrafyada gezerek yaşayan geleneklere canlı bir şekilde tanık olacaktır. Günümüz akademisyenlerinin yıllar içerisinde oluşturdukları dijital arşivler bu yöntem ile artık unutulup gitmeyecek, bilim insanlarının hizmetine açılacaktır.
Bu bakımdan Türük dergisi, bu yeni sunu yöntemi ile Türklük Bilimi araştırmalarının niteliğini uluslararası düzeyde etkileyecek bir özelliğe sahiptir. Yayın hayatımızda bu sistemin uygulanması, bir süre sonra ses ve görüntülerden oluşan yeni arşivleri ortaya çıkaracaktır. Belki ileride bu verilere dayanılarak dijital kültür ansiklopedileri, dijital kitap çalışmaları, dijital ders notları, tezler vücuda getirilecektir.
Anlaşılacağı üzere, sahip olduğu teknolojik alt yapısı sayesinde Türük dergisi, kısa zamanda diğer bütün e-dergilerin sunu tarzlarını ve biçimlerini değiştirebilecek bir yenilikle yayın hayatına girmektedir. Bu yöntemle Türklük Bilimi Araştırmalarında bir ilki gerçekleştirecek olmak bizim için ayrıca bir gurur kaynağıdır.
Türük dergisinin öncelikle uzun soluklu bir e-dergi olmasını diliyor, Türklük Bilimi araştırmalarına, bu alanda emek veren bütün bilim adamlarına hayırlı, uğurlu olmasını temenni ediyoruz.
Türük dergisi, Türklük Bilimi araştırmalarına gönül veren, emek veren siz saygıdeğer bilim adamlarının yazılarıyla hayat bulacaktır.
|